“Kripto varlık” düzenlemesiyle kayıt dışılık azaltılacak, yatırımcı korunacak
Yarın Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek Sermaye Piyasası Kanunu'nda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun tasarısının etki analizinden elde edilen bilgilere göre teklif, kripto para ekosisteminin düzenlenmesi ve denetlenmesini amaçlıyor. Türkiye'de yatırımcıların hak ve çıkarlarını korumak amacıyla.
Etki analizinde, kripto para birimi düzenlemesinin yatırımcılar üzerindeki etkisinin, kaldıraçlı ticarete (forex) yönelik önceki düzenlemeye benzer etkiler yaratabileceği öngörülmüştür. Forex işlemlerini düzenleme ve denetleme yetkisinin 2011 yılında Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) verildiği hatırlatılarak, bu bağlamda Forex düzenlemesinin ortaya çıkmasındaki temel politikanın, vatandaşların ilgisini çekiyor.
Düzenlemenin merkezi yönetim bütçesine doğrudan ek bir mali yük getirmediği, SPK denetimi altındaki kurum ve piyasalara yeni bir sektörün ekleneceği dikkate alındığında personel ihtiyacının ciddi oranda artacağı vurgulandı. özellikle BT uzmanları ve bu durumun finansal etkisi olabilir.
Analizde, teklifte belirtilen yükümlülükleri yerine getiren ve SPK'dan bu alanda faaliyet göstermesini isteyen kripto para hizmet sağlayıcılarına, yetkilendirme ücreti karşılığında faaliyet izni ve bu izni belgeleyen yetki belgesinin teslim edileceği belirtildi. Düzenlemenin asıl amacının gelir elde etmek olmadığı vurgulandı.
Analizde aşağıdakiler gözlemlendi:
“Aracı kurumların 2024 yılı için tahsil ettiği yetki belgesi ücreti 749 bin 533,30 lira. Mevzuatın yürürlüğe girmesiyle birlikte ilk etapta 10 ila 20 platformun yetkilendirilmesi ve bir adet platformun görevlendirilmesi bekleniyor. 5-10 lisanslı bankanın daha gözaltına alınması Bu kapsamda söz konusu şirketlerin faaliyet ücreti alması bekleniyor. “İlk etapta 11 milyon 243 bin lira arasında kamu geliri elde edilmesi bekleniyor. “
Kayıt dışılığın azaltılması garanti edilecek
Etki analizinde, önerinin uygulanmasının, platformlarda gerçekleştirilen tüm transfer işlemlerinin kayıt altına alınması zorunluluğu getirilerek uluslararası ilkelere uygun olarak platformdaki hareketler açısından şeffaflığın sağlanmasını ve kayıt dışılığın azaltılmasını amaçladığı belirtildi. kripto para ekosistemi.
SPK tarafından yayımlanan ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) veya SPK tarafından belirlenen diğer kurumlar tarafından onaylanan yönetmelik uyarınca kripto para saklama hizmetinin yetkili bankalar tarafından verilmesine ilişkin yönetmelik çıkarıldığı, bu konuda düzenlemelerin yapıldığı belirtildi. şu anda kripto para birimi ticaret platformlarında yaklaşık 7 milyar dolarlık varlık var. Bunların arşivlendiği belirtiliyor.
Dünyadaki en yüksek kapitalizasyona sahip üç kripto varlığının (Bitcoin, Ethereum ve Tether) platformlarda yer alan tüm kripto varlıklarla karşılaştırılarak yapılan hesaplama sonucunda platformlara yatırılan varlıkların risk düzeyinin belirlenmesi. Portföyde bilgi talep edilen 10 kripto varlık alım satım platformunun toplam kripto varlıkları belirlendi. %29,6’sının en yüksek kapitalizasyona sahip üç kripto varlıktan oluştuğu gözlendi.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) üyelerinin kapsamının genişletilmesiyle, ilk aşamada kripto para hizmet sağlayıcısı olarak yetkilendirilmesi beklenen kripto para hizmet sağlayıcı sayısının 10'dan 20'ye çıkarılacağı ve bu tarihten itibaren 17 kitlesel fonlama platformunun faaliyete geçeceği bildirildi. ayında TSPB'ye üye olacaklar. Bu sayede TSPB'nin geliştireceği eğitim, konferans gibi çalışmalara daha fazla fon sağlanacağı ve öz denetim sayesinde kamu tarafından yapılacak denetimlerin maliyetlerinin azalmasının beklendiği ileri sürüldü. Sendikal yapının öngördüğü mekanizma.
Teklifin, kripto para ekosisteminde faaliyet gösteren paydaşların kayıt dışı faaliyetlerinin önlenmesini amaçladığı ve bu alanda faaliyet göstermek isteyen kuruluşların SPK'dan yetki alarak faaliyet göstermesi gerektiği belirtildi. Bu kapsamda geçen yıl toplam 1701 sitenin kaldıraçlı işlemlere ilişkin mevzuata aykırı paylaşımlarda bulunması nedeniyle yasaklandığı belirtildi.
Gelir SPK ve TÜBİTAK bütçesine kaydedilecek
Etki analizinde, teklif yasalaştığında idari yaptırımlar halinde elde edilecek kamu gelirinin artmasının beklendiği bildirildi.
Öte yandan, yetkisiz Forex sitelerindeki uygulamaya benzer şekilde piyasanın bozulması, bilginin kötüye kullanılması ve piyasa dolandırıcılığı durumlarında siteye erişimin engellenmesi veya içeriğin hızlı bir şekilde kaldırılması gibi önlemlerin alınmasının, sektöre önemli katkı sağlayacağının altı çizildi. yatırımcı koruması.
Finansal araçlara ve geleneksel aracılara kıyasla daha ağır yaptırımlar getirilerek ve hizmet sağlayıcıların kişisel olarak sorumlu kılınması yoluyla, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının işlediği suiistimal suçuna karşı caydırıcılığın arttırılmasının amaçlandığı da belirtildi.
Analizde, ihraççıların veya kamu teklif sahiplerinin ihraç bedeline göre komisyon ödemeleri gerektiği hatırlatıldı. Bu kapsamda söz konusu kuruluşların 2021 yılında 104 milyon 943 bin 423 lira, 2022 yılında 165 milyon 794 bin 867 lira, 2023 yılında ise 300 milyon 80 bin 421 lira gelir elde ettiği kaydedildi.
Teklifin yürürlüğe girmesiyle birlikte, kripto para ekosisteminde benzer işlemler gerçekleştiren platformların gelirlerinin yanı sıra sermaye piyasalarında alım-satım işlemleri, takas ve saklama işlemlerini yürüten yetkili kuruluşlardan elde edilen gelirlerin de artırılacağı belirtiliyor. ve kripto para alım satım platformlarının tüm gelirlerinin bir önceki yıla ait faiz gelirleri hariç olmak üzere %1'i her yıl SPK'ya kaydedilerek ilgili yılın Mayıs ayı sonuna kadar TÜBİTAK bilançosuna ödenecek ve gelir olarak kaydedilecek.
Analizde, “10 kripto para alım satım platformundan elde edilen verilere göre 2023 yılı için tüm platformların gelirlerinin toplamının faiz gelirleri hariç yaklaşık 5 milyar lira olması bekleniyor. Yaklaşık 100 milyon lira.” Açıklamaya yer verildi.
